Mikroservis mimarisi, modülerlik ve bağımsız geliştirme avantajları sunarken; servisler arası veri paylaşımı, sistemin en kritik ve dikkat edilmesi gereken alanlarından biridir. Yanlış kurgulanan veri paylaşım stratejileri, hem performans sorunlarına hem de sistem tutarsızlıklarına yol açabilir.
Peki mikroservisler arasında veri paylaşımı yaparken nelere dikkat edilmeli? Hangi yaklaşımlar hangi senaryolarda tercih edilmeli?
1. API Gateway ile Orkestrasyon
Mikroservisler arası veri alışverişinin yönetiminde API Gateway yapısı oldukça yaygındır. API Gateway, istemciler ile servisler arasında bir arayüz görevi görür ve veriyi birden fazla servisten toplayarak tek bir çıktıya dönüştürebilir.
Ne zaman kullanılır?
- Müşteri arayüzünde farklı servislerin çıktılarının birleştirilmesi gerekiyorsa
- Merkezi doğrulama, yetkilendirme gibi görevler varsa
Avantajı:
- Merkezi kontrol
- Load balancing ve caching gibi yeteneklerle performans desteği
2. Event-Driven (Olay Tabanlı) Yaklaşım
Event-driven architecture, mikroservislerin birbirinden haberdar olmadan iletişim kurmasını sağlar. Örneğin; bir “sipariş oluşturuldu” olayı, “stok”, “faturalama” ve “bildirim” servisleri tarafından asenkron olarak dinlenebilir.
Ne zaman kullanılır?
- Servisler arası gevşek bağlılık isteniyorsa
- Gerçek zamanlı güncellemeler gerekiyorsa
Avantajı:
- Yüksek ölçeklenebilirlik
- Daha az bağımlılık
3. Ortak Veritabanı mı, Ayrı Veritabanı mı?
Mikroservis mimarisinde her servisin kendi veritabanına sahip olması önerilir. Ancak bazı durumlarda ortak veri kaynaklarına erişim ihtiyacı olabilir.
En iyi uygulama:
- Her servis kendi verisinin sahibi olmalı
- Ortak veri ihtiyacı varsa, veri paylaşımı API ya da Event üzerinden yapılmalı
- Doğrudan başka servisin veritabanına erişmekten kaçınılmalı
4. Veri Replikasyonu
Bazı servisler, başka servislerden gelen veriyi kendi veritabanlarında read-only olacak şekilde saklayabilirler. Bu işlem genellikle event üzerinden yapılır. Bu yapıya CQRS (Command Query Responsibility Segregation) yaklaşımı da eşlik edebilir.
Ne zaman kullanılır?
- Performans için sorguların servis içinde kalması gerekiyorsa
- İstek yapılan veride gerçek zamanlı güncellenme ihtiyacı düşükse
5. gRPC ile Performanslı İletişim
Servisler arasında yüksek performanslı ve tip güvenli iletişim sağlamak isteyenler için gRPC ideal bir çözümdür. Özellikle iç servisler arasında REST yerine tercih edilebilir.
Avantajları:
- Düşük gecikme süresi
- Daha az veri tüketimi
- Protobuf ile güçlü tip tanımı
DinamikUp’nin Mikroservis Tecrübeleri
DinamikUp olarak geliştirdiğimiz SaaS ve entegrasyon projelerinde, mikroservisler arası veri paylaşımı için çoğunlukla event-driven yapı kullanıyor; mesajlaşma sistemleri (Kafka, RabbitMQ) ile veri senkronizasyonunu sağlıyoruz. Ayrıca, gRPC ve GraphQL gibi teknolojilerle hem iç hem de dış servis entegrasyonlarında performans ve ölçeklenebilirlik sağlıyoruz.
Veri paylaşımı tasarımında en kritik noktanın, bağımsızlık ve veri sahipliği dengesini korumak olduğunu deneyimledik.
Sonuç
Mikroservisler arası veri paylaşımı tek bir doğru yöntemle değil, ihtiyaca göre şekillenen stratejilerle başarılı hale gelir. API Gateway, event tabanlı mimari, veri replikasyonu, gRPC gibi araçları yerinde ve doğru kombinasyonla kullanmak sistemin hem sürdürülebilirliğini hem de ölçeklenebilirliğini artırır.
