Yazılım geliştirme süreçlerinde hızlı teslimat, kaliteli kod ve sürdürülebilirlik artık bir lüks değil, bir gereklilik. Bu noktada devreye giren iki kavram var: CI (Continuous Integration) ve CD (Continuous Delivery / Continuous Deployment). Yazılım projelerini otomatikleştirmenin ve hızlandırmanın temelini oluşturan bu süreçler, modern yazılım geliştirme kültürünün vazgeçilmez bir parçası haline geldi.
Bu yazıda CI/CD kavramlarını, farklarını, nasıl çalıştıklarını ve yazılım projelerinde neden bu kadar önemli olduklarını detaylıca ele alıyoruz.
🔄 CI/CD Nedir?
| Kısaltma | Açılım | Anlamı |
|---|---|---|
| CI | Continuous Integration | Sürekli Entegrasyon |
| CD | Continuous Delivery / Deployment | Sürekli Teslim / Sürekli Yayınlama |
CI (Continuous Integration)
Yazılımcıların geliştirdiği kodları sürekli olarak ortak bir kod tabanına entegre etmesini ve her entegrasyonda testlerin otomatik olarak çalıştırılmasını sağlayan süreçtir.
CD (Continuous Delivery / Deployment)
Kodun, CI sürecinden geçtikten sonra otomatik olarak test ortamlarına veya doğrudan canlı ortama (production) aktarılmasını sağlar.
⚙️ CI/CD Süreci Nasıl İşler?
- Kod Değişikliği yapılır.
- Kod, versiyon kontrol sistemine (Git) push edilir.
- CI süreci başlar: Bir pipeline tetiklenir.
- Otomatik testler, linting, build işlemleri yapılır.
- Her şey başarılıysa, CD süreci devreye girer:
- Uygulama staging (test) ortamına deploy edilir.
- Veya canlıya (production) otomatik olarak aktarılır.
Bu süreçte kullanılan bazı popüler araçlar şunlardır:
| Araç | İşlev |
|---|---|
| GitHub Actions | CI/CD pipeline tanımlama |
| GitLab CI | GitLab tabanlı entegrasyon |
| Jenkins | Açık kaynak otomasyon aracı |
| CircleCI, Travis CI | Cloud tabanlı CI/CD çözümleri |
| ArgoCD, Flux | Kubernetes için CD araçları |
⚡ CI/CD’nin Avantajları
✅ Hızlı Teslimat: Kodlar sürekli test edilip dağıtıldığından geliştirme döngüsü kısalır.
✅ Otomasyon: Manuel adımlar azaltılır, insan hatası minimize edilir.
✅ Erken Hata Tespiti: Hatalar anında görünür, çözüm süresi hızlanır.
✅ Güvenli Yayınlama: Küçük ve kontrollü güncellemeler sayesinde canlıya çıkmak daha az risklidir.
✅ Takım Uyumu: Tüm ekip aynı pipeline üzerinden ilerlediğinden entegrasyon sorunları azalır.
📌 CI ve CD Arasındaki Fark
- CI, kodun test ve entegrasyon aşamalarını kapsar.
- CD, bu entegrasyon sonucunun otomatik olarak dağıtıma geçmesini sağlar.
- CD’nin iki versiyonu vardır:
- Continuous Delivery: Dağıtım için insan onayı gerekir.
- Continuous Deployment: Her şey otomatik, canlıya çıkar.
💡 Gerçek Hayattan Bir Örnek
DinamikUp olarak geliştirdiğimiz web uygulamalarında, her pull request sonrası CI sürecini otomatik başlatıyoruz.
Testleri başarıyla geçen her kod parçası staging ortamına deploy ediliyor. Uygulama hazır olduğunda, sadece bir tuşla production ortamına aktarılabiliyor.
Bu sayede hem hataları erken tespit ediyor hem de geliştirme sürecini ciddi anlamda hızlandırıyoruz.
🛠️ Başlamak İçin Ne Gerekir?
- Versiyon kontrol sistemi (örneğin Git + GitHub/GitLab)
- CI/CD platformu (GitHub Actions, GitLab CI, Jenkins vs.)
- Yazılım projeniz için test ve build komutları
- Pipeline yapılandırma dosyası (
.ymluzantılı genellikle)
🔮 Gelecek: GitOps ve Tam Otomasyon
CI/CD süreçleri giderek daha akıllı hale geliyor. GitOps gibi yaklaşımlar sayesinde sadece kod değil, altyapı bile kodla yönetilip dağıtılabiliyor.
Sunucusuz (serverless) mimariler, mikroservisler ve Kubernetes ile birlikte CI/CD, modern yazılımın bel kemiğini oluşturuyor.
CI/CD, sadece bir otomasyon sistemi değil; aynı zamanda daha hızlı, güvenilir, sürdürülebilir yazılım geliştirme anlayışının temelidir.
Küçük takımlar için basit bir GitHub Actions pipeline’ı bile büyük fark yaratabilir.
Bugün bir adım atmak, yarının büyük hatalarını önlemek demektir.
