Yazılım mimarisi, bir projenin başarısını doğrudan etkileyen temel unsurlardan biridir. Uygulamanın ölçeklenebilirliği, bakım kolaylığı, geliştirme hızı ve hata yönetimi büyük ölçüde mimariye bağlıdır. Bu yazımızda, modern dünyanın gözdesi mikroservis mimarisi ile klasik ama hâlâ yaygın kullanılan monolitik mimariyi karşılaştırıyoruz.
🧱 Monolitik Mimarisi Nedir?
Monolitik mimari, bir uygulamanın tüm bileşenlerinin (UI, iş mantığı, veri erişimi vb.) tek bir bütün olarak inşa edildiği yapıdır. Genellikle tek bir proje klasörü ve tek bir deploy süreci vardır.
Avantajları:
- Basit yapı: Başlangıç projeleri için idealdir.
- Kolay geliştirme ve dağıtım: Tek bir kod tabanı üzerinden yönetilir.
- Az kaynakla hızlı MVP geliştirmek için uygundur.
Dezavantajları:
- Büyüdükçe yönetimi zorlaşır.
- Deploy sırasında tüm sistem etkilenir.
- Hatalar sistemin tamamını etkileyebilir.
- Farklı teknoloji dillerini bir arada kullanmak zordur.
🧩 Mikroservis Mimarisi Nedir?
Mikroservis mimarisi, uygulamanın bağımsız çalışan, kendi veritabanına sahip küçük servislerden oluştuğu bir yapıdır. Her servis tek bir işlevden sorumludur ve diğerleriyle API aracılığıyla haberleşir.
Avantajları:
- Her servis bağımsız geliştirilebilir ve deploy edilebilir.
- Takımlar paralel çalışabilir, geliştirme hızı artar.
- Her serviste farklı teknolojiler kullanılabilir.
- Ölçeklenebilirlik açısından esnektir (yalnızca yoğun kullanılan servis büyütülebilir).
Dezavantajları:
- Başlangıç maliyeti yüksektir.
- Karmaşık altyapı ve dağıtık sistem yönetimi gerektirir.
- Gelişmiş monitoring, log yönetimi ve hata takibi gerekir.
- Ekiplerin tecrübeli olması şarttır.
⚖️ Ne Zaman Hangisi?
| Durum | Monolitik | Mikroservis |
|---|---|---|
| Hızlı MVP geliştirme | ✅ | ❌ |
| Küçük ekip | ✅ | ❌ |
| Kurumsal ölçeklenebilir yapı | ❌ | ✅ |
| Bağımsız deploy ihtiyacı | ❌ | ✅ |
| Gelişmiş DevOps altyapısı | ❌ | ✅ |
🧠 DinamikUp Yorumu
DinamikUp olarak, birçok projemizde bu iki mimariyi hibrit şekilde değerlendirdik. Bazı durumlarda monolitik bir yapı ile hızlı MVP geliştirip, ürün oturduktan sonra parçalı yapıya (modüler veya mikroservis) geçiş stratejisi izliyoruz. Bu sayede hem zamandan kazanıyor hem de uzun vadeli ölçeklenebilirliği garanti altına alıyoruz.
Özellikle yüksek trafik alan SaaS projelerinde mikroservis mimarisi ile çalışmak büyük avantaj sağlıyor. Ancak bu yapıya geçmeden önce doğru planlama, logging, versiyonlama ve servisler arası iletişim stratejisi kritik öneme sahiptir.
Her projenin ihtiyaçları farklıdır. Dolayısıyla “doğru mimari” kavramı da projeye ve ekibe göre değişir. Küçük ve hızlı başlamak istiyorsanız monolitik; büyüme, esneklik ve ölçeklenebilirlik hedefliyorsanız mikroservis mimarisi daha uygundur.
